فایروال چیست؟ معرفی 4 دسته از انواع Firewall و کاربرد آن‌ها

امروزه بهتر است بدانید فایروال چیست، چون فایروال (Firewall) یا دیوار آتش به‌عنوان یک سیستم امنیتی شبکه ترافیک‌های ورودی و خروجی را بررسی می‌کند و به آن‌ها اجازه ورود می‌دهد یا مسیر آن‌ها را مسدود می‌کند. با افزایش جرائم سایبری هرچقدر زمان می‌گذرد، افراد و شرکت‌ها نسبت به ایمن‌سازی اطلاعات خود بیشتر احساس نیاز می‌کنند.

دیواره یکی از تجهیزات امنیتی است که می‌تواند به شما کمک کند از شبکه و دستگاه خود در برابر ورودی‌های خارجی محافظت کنید. درباره این نرم‌افزار یا سخت‌افزار اختصاصی در این مقاله از راویستک به‌صورت کامل پرداختیم و می‌توانید با کاربرد‌ها و انواع آن در این مقاله آشنا شوید.

فایروال چیست؟

به‌طور مشابه، فایروال‌ها برای ایمن‌سازی یک شبکه کامپیوتری استفاده می‌شوند. فایروال‌ها دستگاه‌های امنیتی شبکه هستند که از دسترسی غیر‌مجاز به شبکه جلوگیری می‌کنند. این می‌تواند یک واحد سخت‌افزار یا نرم‌افزار باشد که ترافیک ورودی و خروجی را در یک شبکه خصوصی، طبق مجموعه‌ای از قوانین برای شناسایی و جلوگیری از حملات سایبری فیلتر می‌کند.

Firewall ها به‌عنوان خدمات شبکه در تنظیمات سازمانی و شخصی استفاده می‌شوند. آن‌ها جزء حیاتی امنیت شبکه هستند. اکثر سیستم‌عامل‌ها دارای یک دیواره آتش اساسی داخلی هستند. بااین‌حال، استفاده از یک برنامه فایروال پشتیبانی شخص ثالث محافظت بهتری را فراهم می‌کند.

تاریخچه فایروال

از اواخر دهه 1980 فایروال‌ها وجود داشتند و به‌عنوان فیلتر‌های بسته شروع به کارکردند. فیلتر‌های بسته شبکه‌هایی بودند که برای بررسی بسته‌ها یا بایت‌های منتقل‌شده بین رایانه‌ها راه‌اندازی شدند. درست است که امروزه از فایروال‌های فیلترینگ بسته استفاده می‌شود ولی با گسترش و توسعه فناوری فایروال‌ها مسیر طولانی را طی کرده‌اند.

در سال 1993، مدیرعامل چک پوینت، گیل شوید (Gil Shwed)، اولین فایروال بازرسی دولتی، فایروال نسل 1 را معرفی کرد. بعد از گذشت سال‌ها فایروال هنوز اولین خط دفاعی سازمان در برابر حملات سایبری است. فایروال‌های امروزی، ازجمله فایروال‌های نسل بعدی و فایروال‌های شبکه، طیف گسترده‌ای از عملکرد‌ها و قابلیت‌ها را با ویژگی‌های داخلی پشتیبانی می‌کنند، از‌جمله:

• پیشگیری از تهدید شبکه
• برنامه کاربردی و کنترل مبتنی بر هویت
• پشتیبانی از ابر ترکیبی
• عملکرد مقیاس‌پذیر

نسل‌های فایروال کدام‌اند؟

 

تاکنون فهمیدیم فایروال چیست، در ادامه نسل‌های فایروال را می‌توان بر اساس قابلیت آن‌ها در شناسایی و جلوگیری از تهدید‌ها طبقه‌بندی کرد. نسل‌های اولیه فایروال‌ها فقط می‌توانستند بر اساس آدرس IP و شماره پورت به فیلتر کردن ترافیک بپردازند درحالی‌که نسل‌های بعدی فایروال پشتیبانی قابلیت‌های بیشتری را برای شناسایی و جلوگیری از حملات و تهدید‌ها بر بستر خدمات شبکه ارائه دادند.

• نسل اول: فایروال‌های فیلتر بسته

فایروال‌های فیلتر بسته اولین نسل از فایروال‌ها هستند که در دهه ۱۹۸۰ میلادی معرفی شدند. این فایروال‌ها فقط قادر به فیلتر کردن ترافیک بر اساس آدرس IP و شماره پورت بودند. آن‌ها قادر به شناسایی تهدیدات مبتنی بر رفتار یا محتوا نبودند.

• نسل دوم: فایروال‌های استاتیک

فایروال‌های استاتیک نسل دوم از فایروال‌ها هستند که در دهه ۱۹۹۰ میلادی معرفی شدند. این فایروال‌ها علاوه بر فیلتر کردن ترافیک بر اساس آدرس IP و شماره پورت، قادر به فیلتر کردن ترافیک بر اساس قوانین استاتیک نیز بودند. قوانین استاتیک، قوانینی هستند که توسط مدیر شبکه تعریف می‌شوند.

• نسل سوم: فایروال‌های Stateful Inspection

فایروال‌های Stateful Inspection نسل سوم از فایروال‌ها هستند که در دهه ۲۰۰۰ میلادی معرفی شدند. این فایروال‌ها علاوه بر فیلتر کردن ترافیک بر اساس آدرس IP، شماره پورت و قوانین استاتیک، قادر به شناسایی و جلوگیری از حملات مبتنی بر وضعیت نیز بودند. حملات مبتنی بر وضعیت، حملاتی هستند که از وضعیت ارتباطات موجود برای حمله به شبکه استفاده می‌کنند.

• نسل چهارم: فایروال‌های نسل بعدی (NGFW)

فایروال‌های نسل بعدی (NGFW) نسل چهارم از فایروال‌ها هستند که در سال‌های اخیر معرفی‌شده‌اند. این فایروال‌ها علاوه بر قابلیت‌های نسل‌های قبلی، قابلیت‌های دیگری را نیز برای شناسایی و جلوگیری از تهدیدات ارائه می‌دهند. این قابلیت‌ها عبارت‌اند از:

• تشخیص و جلوگیری از حملات مبتنی بر رفتار
• تشخیص و جلوگیری از حملات مبتنی بر محتوا
• کنترل برنامه کاربردی
• مدیریت ترافیک شبکه
• هوش تهدید

فایروال‌های نسل بعدی قادر به شناسایی و جلوگیری از طیف وسیعی از تهدیدات هستند. این فایروال‌ها به‌عنوان تجهیزات اکتیو شبکه به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا امنیت شبکه خود را در برابر تهدیدات روزافزون سایبری بهبود بخشند.

• نسل پنجم: فایروال‌های مبتنی بر هوش مصنوعی (AI-powered Firewalls)

فایروال‌های مبتنی بر هوش مصنوعی نسل پنجم از فایروال‌ها هستند که در حال حاضر درحال‌توسعه هستند. این فایروال‌ها از هوش مصنوعی برای شناسایی و جلوگیری از تهدیدات استفاده می‌کنند. هوش مصنوعی به این فایروال‌ها اجازه می‌دهد تا تهدیدات جدید و ناشناخته را نیز شناسایی کنند. فایروال‌های مبتنی بر هوش مصنوعی هنوز در مراحل اولیه توسعه هستند، اما پتانسیل آن را دارند که امنیت شبکه را به‌طور چشمگیری بهبود بخشند.

هدف استفاده از Firewall

شبکه‌های بدون حفاظت در برابر هر ترافیکی که سعی در دسترسی به سیستم شما دارد آسیب‌پذیر هستند. حال اگر رایانه را به سایر دستگاه‌های فناوری اطلاعات یا اینترنت وصل کنید، ممکن است مورد سرقت هویت، بدافزار‌ها و کلاه‌برداری آنلاین قرار گیرد و این‌گونه است که حفاظت شبکه و دستگاه‌ها از بین می‌رود.

Firewall ها، به‌ویژه فایروال‌های نسل بعدی، روی مسدود کردن مسیر بد‌افزار‌ها و حملات لایه‌های برنامه تمرکز دارند. آن‌ها به همراه یک سیستم یکپارچه پیشگیری از نفوذ (IPS) می‌توانند نسبت به حملات در سراسر شبکه، واکنش سریع و یکپارچه نشان دهند و با آن‌ها مبارزه کنند. فایروال‌ها برای محافظت شبکه شما از طریق برنامه‌های از قبل تنظیم‌شده عمل می‌کنند و با ارزیابی سریع می‌توانند فعالیت‌های تهاجمی یا مشکوک را شناسایی و آن‌ها را دفع کنند.

با استفاده از یک فایروال پشتیبانی به‌عنوان تجهیزات پسیو شبکه برای زیر‌ساخت امنیتی شبکه خود، آن شبکه را با برنامه‌های خاصی تنظیم می‌کنید تا ترافیک ورودی و خروجی را مجاز یا مسدود کند. حفاظت پیشگیرانه هنگام استفاده از هر نوع شبکه بسیار مهم است. کاربران می‌توانند با استفاده از فایروال از شبکه خود در برابر بدترین خطرات محافظت کنند.

 نحوه‌ عملکرد دیواره آتش چگونه است؟

تاکنون فهمیدیم فایروال چیست و چرا استفاده از آن اهمیت دارد؟ حال بهتر است بدانیم نحوه عملکرد آن چگونه است؟ این سیستم درواقع تصمیم می‌گیرد که به کدام ترافیک شبکه اجازه عبور دهد و کدام ترافیک شبکه را خطرناک محسوب کند. اساساً دیواره آتش با فیلتر کردن خوب از بد یا مورد اعتماد از غیرقابل‌اعتماد کار می‌کند.

از طرفی جهت ایمن‌سازی شبکه‌های خصوصی و دستگاه‌هایی که به‌عنوان نقطه پایانی شبکه و میزبان شناخته می‌شوند، فایروال‌ها را در نظر می‌گیرند. میزبان شبکه دستگاه‌هایی هستند که بین شبکه‌های داخلی و خارجی، خروجی و ورودی ارسال و دریافت می‌کنند.

از فایروال برای شبکه اینترنتی هم استفاده می‌شود. بااین‌حال اینترنت برای امنیت و حفظ حریم خصوصی به شبکه‌های فرعی تقسیم می‌شود. بخش‌های اصلی این شبکه‌های فرعی را شبکه‌های عمومی خارجی، شبکه خصوصی داخلی و شبکه‌های مرزی شامل می‌شود.

پورت فایروال

پورت فایروال یک شناسه منحصر‌به‌فرد است که به هر سرویس یا برنامه شبکه اختصاص داده می‌شود. پورت‌ها، با استفاده از پروتکل انتقال لایه 4 (TCP و UDP) اجازه می‌دهند تا بسته‌های داده را به برنامه‌های مقصد ارسال کنند. بسته‌های داده با استفاده از IP (internet protocol) به دستگاه شما می‌رسند و سپس با استفاده از پورت فایروال به برنامه مورد‌نظر انتقال داده می‌شوند.

در ادامه می‌پردازیم به این موضوع که پورت‌های فایروال برای مدیریت و کنترل ترافیک شبکه استفاده می‌شوند و به‌صورت فیزیکی یا نرم‌افزاری می‌توانند این کنترل را انجام دهند. به‌طورمعمول، پورت‌های فایروال به دو دسته‌ پورت ورودی (Inbound Port) و پورت خروجی (Outbound Port) تقسیم می‌شوند.
در تنظیمات Firewall، می‌توانید بسته‌های داده را به پورت‌های متفاوتی هدایت کنید تا امنیت سیستم شما حفظ شود و تهدیداتی مانند حملات DDoS وارد سیستم شما نشود. همچنین، پورت‌های ارتباطی می‌توانند برای کنترل دسترسی به شبکه و نیز برای برقراری نظم در جریان داده‌ها مورد‌استفاده قرار گیرند.

در رابطه با پورت‌ها می‌توانید مقاله راهنمای تنظیمات پورت FXO دستگاه ATA مدل HT-503 را مطالعه کنید. در این راهنما، به صورت مرحله به مرحله نحوه تنظیمات پورت FXO دستگاه HT-503 را توضیح داده‌ایم.

مزایای استفاده از فایروال

درک مزایای امنیت فایروال اولین گام برای کمک به رشد ایمن کسب‌وکار شما در عصر دیجیتالی است که مدام تغییر می‌کند. حتی اگر کسب‌وکار شما در بخش کوچکی از فعالیت خود نیازمند فناوری و شبکه‌ها باشد، بازهم به کار گرفتن اقدامات پیشگیرانه برای محافظت از تهدید‌ها لازم است. فایروال‌ها به‌عنوان اولین خط دفاعی در برابر تهدید‌های خارجی، بدافزار‌ها و هکر‌هایی هستند که سعی می‌کنند به داده‌ها و دستگاه‌های شما دسترسی پیدا کنند.

1. ترافیک شبکه را رصد می‌کند.

تمام مزایای امنیت فایروال پشتیبانی با توانایی نظارت بر ترافیک شبکه شروع می‌شود. داده‌هایی که به سیستم شما ورود پیدا می‌کنند و خارج می‌شوند درواقع فرصت‌هایی را برای تهدید ایجاد می‌کنند و ممکن است شبکه شما را به خطر بی اندازد. با نظارت و تجزیه‌وتحلیل ترافیک شبکه، فایروال‌ها از قوانین و فیلتر‌های از پیش تعیین‌شده، برای محافظت از سیستم شما استفاده می‌کنند. با کمک متخصصین و اطلاع از اینکه خدمات شبکه چیست، می‌توانید سطوح حفاظتی خود را بر اساس آنچه از طریق فایروال خود وارد و خارج می‌شود، مدیریت کنید.

2. حملات ویروسی را متوقف می‌کند.

هیچ‌چیز نمی‌تواند سریع‌تر و سخت‌تر از یک حمله ویروسی، عملیات دیجیتال شما را متوقف کند. باوجود صدها هزار تهدید جدید که هرروز توسعه می‌یابد، ضروری است که از برنامه‌های دفاعی برای سالم نگه‌داشتن دستگاه‌های خود استفاده کنید. با درک اینکه فایروال چیست، یکی از قابل‌مشاهده‌ترین مزایای فایروال‌ها، توانایی کنترل نقاط ورودی سیستم شما و جلوگیری از حملات ویروس است. هزینه آسیب ناشی از حمله ویروس به سیستم شما بسته به نوع ویروس می‌تواند بسیار زیاد باشد.

3. از هک شدن جلوگیری می‌کند.

با توجه به اینکه اکثر کسب‌وکارها به سمت کارها و برنامه‌های دیجیتال می‌روند، داده‌ها و برنامه‌های آن‌ها بیشتر تهدید می‌شوند. با افزایش سرقت داده‌ها و مجرمانی که اطلاعات را گرو نگه می‌دارند، اهمیت استفاده از فایروال افزایش پیدا می‌کند. فایروال‌ها از دسترسی غیرمجاز هکر‌ها به داده‌ها، ایمیل‌ها، سیستم‌ها و موارد دیگر جلوگیری می‌کنند. آن می‌تواند یک هکر را به‌طور کامل متوقف کند یا آن‌ها را از انتخاب یک هدف راحت‌تر بازدارد.

4. دسترسی را کنترل می‌کند.

بهتر است بدانید در دنیای مبتنی بر داده، یک مزیت بسیار مورد‌نیاز جلوگیری از دسترسی و ورود نرم‌افزار‌های جاسوسی به سیستم شما است. با پیچیده‌تر و قوی‌تر شدن سیستم‌ها، نقاط ورود مجرمان برای دسترسی به دستگاه‌های شما نیز افزایش می‌یابد.

یکی از رایج‌ترین راه‌هایی که افراد ناخواسته دسترسی پیدا می‌کنند، استفاده از نرم‌افزارهای جاسوسی و بدافزار است. برنامه‌هایی که برای نفوذ به سیستم‌ها، کنترل رایانه‌ها و سرقت داده‌ها طراحی‌شده‌اند. فایروال‌ها به‌عنوان یک سد و حصار مهم در برابر این برنامه‌های مخرب عمل می‌کنند.

5. حریم خصوصی را ترویج می‌کند.

یک مزیت کلی فایروال ارتقای حریم خصوصی است. تلاش‌های پیشگیرانه جهت ایمن نگه‌داشتن داده‌ها یک فضای مناسب برای حریم خصوصی ایجاد می‌کند که قابل‌اعتماد است. هیچ‌کس دوست ندارد داده‌هایش به سرقت برود به‌خصوص زمانی که اقداماتی برای جلوگیری از نفوذ تهدید‌ها انجام می‌دهد. دستگاه‌های حفاظت از داده که ارتقا یافتند، می‌توانند یک مزیت رقابتی محسوب شوند و هر چه داده‌هایی که با آن سر‌و‌کار دارید حساس‌تر باشند وجود این مزیت بیشتر احساس می‌شود و به اهمیت پشتیبانی شبکه نیز پرداخته می‌شود.

موارد استفاده از فایروال

تاکنون درباره فایروال و مزایای آن صحبت کردیم اکنون می‌خواهیم بررسی کنیم که فایروال‌ها چه کاربردی دارند. فایروال‌ها هم در تنظیمات شرکتی و هم در تنظیمات مصر‌ف‌کننده استفاده می‌شوند. سازمان‌های مدرن آن‌ها را به همراه سایر دستگاه‌های امنیت سایبری در یک استراتژی مدیریت رویداد و اطلاعات امنیتی وارد می‌کنند. فایروال‌ها اغلب در کنار برنامه‌های آنتی‌ویروس استفاده می‌شوند. آن‌ها می‌توانند یک نرم‌افزار یا دستگاهی با سیستم‌عامل مشخص باشند. موارد زیر برخی از موارد استفاده از فایروال‌ها هستند:

دفاع از تهدید: فایروال‌ها را می‌توان در محیط شبکه یک سازمان برای محافظت در برابر تهدیدات خارجی، مانند حملات بدافزار و تلاش‌های هکر‌ها یا در داخل شبکه برای ایجاد بخش‌بندی و محافظت در برابر تهدیدات داخلی نصب کرد.

توابع ثبت و حسابرسی: فایروال‌ها سابقه‌ای از رویداد‌ها را نگه می‌دارند که مدیران می‌توانند از آن‌ها برای شناسایی الگو‌ها و بهبود مجموعه قوانین استفاده کنند. قوانین باید به‌طور منظم به‌روز شوند تا با تهدیدات امنیت سایبری همیشه در حال تکامل همگام شوند.

فیلترینگ ترافیک: یک فایروال می‌تواند ترافیک را فیلتر کرده و کاربر را از نفوذ آگاه کند. آن‌ها به‌ویژه برای اتصالات همیشه روشن، مانند خط مشترک دیجیتال یا مودم‌های کابلی مفید هستند، زیرا این نوع اتصالات از آدرس‌های IP ثابت استفاده می‌کنند. فایروال پشتیبانی تضمین می‌کند که فقط محتوای موردنظر و غیر مخرب از اینترنت عبور می‌کند.

کنترل و مسدود کردن دسترسی: فایروال‌ها را می‌توان برای کنترل و مسدود کردن دسترسی به برخی وب‌سایت‌ها و خدمات آنلاین برای جلوگیری از استفاده غیرمجاز استفاده کرد. به‌عنوان‌مثال، یک سازمان می‌تواند از یک فایروال برای مسدود کردن دسترسی به وب‌سایت‌های اعتراضی استفاده کند تا اطمینان حاصل شود که کارکنان هنگام مرور اینترنت از سیاست‌های شرکت پیروی می‌کنند.

دسترسی از راه دور امن: فایروال‌ها را می‌توان برای اعطای دسترسی ایمن از راه دور به یک شبکه از طریق یک شبکه خصوصی مجازی (VPN) یا دیگر فناوری دسترسی از راه دور امن استفاده کرد.

جلوگیری از عبور محتوای ناخواسته:  فایروال‌ها ابزار‌های امنیتی هستند که برای جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به شبکه‌های کامپیوتری استفاده می‌شوند. آن‌ها می‌توانند از طریق فیلتر کردن بسته‌های شبکه، جلوگیری از اتصالات غیرمجاز و اسکن پورت‌ها برای فعالیت‌های مشکوک برای انجام این کار عمل کنند.

برای جلوگیری از عبور محتوای ناخواسته در فایروال، می‌توان از چندین روش استفاده کرد. یکی از رایج‌ترین روش‌ها استفاده از قوانین فایروال است. قوانین فایروال می‌توانند برای فیلتر کردن بسته‌های شبکه بر اساس آدرس منبع و مقصد، پورت، پروتکل و سایر عوامل استفاده شوند.

روش دیگر برای جلوگیری از عبور محتوای ناخواسته در فایروال استفاده از فهرست سیاه است. فهرست سیاه مجموعه‌ای از آدرس‌های IP یا دامنه‌هایی است که دسترسی به آن‌ها مجاز نیست. فایروال می‌تواند از فهرست سیاه برای مسدود کردن اتصالات از این منابع استفاده کند.

درنهایت، می‌توان از فایروال برای اسکن پورت‌ها در فعالیت‌های مشکوک استفاده کرد. فایروال می‌تواند به دنبال پورت‌هایی باشد که به‌طور غیرعادی باز هستند یا فعالیت‌های غیرمعمولی را نشان می‌دهند. اگر فایروال فعالیت مشکوکی را تشخیص دهد، می‌تواند ترافیک را مسدود کند یا هشداری را ارسال کند.

فایروال شخصی چیست؟

فایروال شخصی هم یک برنامه نرم‌افزاری است که ترافیک ورودی و خروجی کامپیوتر شما را کنترل می‌کند و از حملات شبکه جلوگیری می‌کند. این بخش مشترک نرم‌افزار امنیتی محاسباتی مصرف‌کننده است و ممکن است همراه با برنامه‌های ضدویروس فردی و سایر برنامه‌های امنیتی برای یک رایانه شخصی فروخته شود.

فایروال شخصی در مقایسه با یک فایروال سنتی که از مناطق یک شبکه محافظت می‌کند، ازنظر وسعت تفاوت دارد. کامپیوتر‌هایی مثل لپ‌تاپ می‌توانند از یک فایروال شخصی به‌جای منابع سطح شبکه بهره ببرند. در بررسی فایروال‌های شخصی، صاحبان کامپیوتر اغلب هزینه و در دسترس بودن ویژگی‌های مختلف را ارزیابی می‌کنند. برخی از این ویژگی‌ها مثل اعلان‌های ایمیل یا محافظت از صندوق ورودی که کنترل آن‌ها باعث می‌شود یک کامپیوتر کمتر مورد هدف هکر‌ها قرار بگیرد.

فایروال شخصی از مجموعه‌ای از قوانین برای تعیین مجوز یا مسدود کردن ترافیک ورودی و خروجی استفاده می‌کند و از دسترسی غیرمجاز و فعالیت‌های مخرب جلوگیری می‌کند. یک فایروال هویت و اعتبار تمام ترافیک ورودی و خروجی را بررسی می‌کند و هر چیزی را که با قوانین از پیش تعریف‌شده مطابقت ندارد مسدود می‌کند.

فایروال‌های شخصی دو نوع هستند:

فایروال‌های شخصی مبتنی بر سخت‌افزار: دستگاه‌های فیزیکی هستند که بین کامپیوتر و اینترنت شما قرار می‌گیرند و می‌توانند در روتر شما ادغام شوند یا جداگانه خریداری شوند.

فایروال‌های شخصی مبتنی بر نرم‌افزار: برنامه‌های نرم‌افزاری هستند که بر روی کامپیوتر شما اجرا می‌شوند و ترافیک آن را کنترل می‌کنند. هر دو فایروال شخصی دارای مزایا و معایبی هستند، اما فایروال‌های مبتنی بر نرم‌افزار برای کاربر معمولی رایج‌تر و قابل‌دسترس‌تر هستند.

فایروال شخصی چگونه کار می‌کند؟

در ادامه فایروال شخصی با تجزیه‌وتحلیل بسته‌های داده بین رایانه شما و اینترنت کار می‌کند. هر بسته حاوی اطلاعاتی در مورد منبع، مقصد و محتوای داده است. فایروال این اطلاعات را در برابر مجموعه‌ای از قوانین بررسی می‌کند تا تعیین کند که آیا بسته باید مجاز باشد یا مسدود شود.

به‌عنوان‌مثال، فرض کنید از رایانه خود برای مرورگر اینترنت استفاده می‌کنید و با وب‌سایتی روبرو می‌شوید که سعی می‌کند یک فایل را در کامپیوتر شما دانلود کند. اگر فایل با قاعده‌ای در فایروال شما مطابقت نداشته باشد می‌گوید «دانلودها را از وب‌سایت‌های نامعتبر مسدود کنید» و فایروال بارگیری را مسدود می‌کند.

چرا باید از فایروال شخصی استفاده کرد؟

دلیل اصلی استفاده از فایروال شخصی، محافظت از کامپیوتر شما در برابر تهدیدات آنلاین است. هکر‌ها از تکنیک‌های مختلفی مانند ایمیل‌های فیشینگ، بدافزار‌ها و مهندسی اجتماعی برای دسترسی غیرمجاز به کامپیوترها استفاده می‌کنند. شما که می‌دانید فایروال چیست، چنین ابزار امنیتی می‌تواند این حملات را مسدود کند و از کنترل کامپیوتر شما یا سرقت اطلاعات حساس توسط مهاجم جلوگیری کند.

علاوه بر این، یک فایروال شخصی می‌تواند به شما کمک کند تا ترافیک مشکوک را از برنامه‌های قانونی شناسایی و مسدود کنید. همچنین یک فایروال شخصی می‎‌تواند به شما در نظارت بر فعالیت شبکه و شناسایی خطرات امنیتی احتمالی کمک کند. با تجزیه‌وتحلیل ترافیکی که وارد و خارج از رایانه شما می‌شود، می‌توانید ببینید کدام برنامه‌ها از شبکه شما استفاده می‌کنند و چه مقدار داده مصرف می‌کنند. این اطلاعات می‌تواند به شما در شناسایی برنامه‌هایی که از پهنای باند بیش‌ازحد استفاده می‌کنند یا رفتار مشکوکی دارند کمک کند.

 انواع فایروال

تاکنون درباره اینکه فایروال چیست و دلیل اهمیت استفاده آن و کاربرد‌های کدم‌اند پرداختیم. حال بهتر است انواع مختلف فایروال را شرح دهیم. فایروال‌ها بر اساس روشی که داده‌ها را فیلتر می‌کنند یا سیستمی که محافظت می‌کنند، طبقه‌بندی می‌شوند.

فایروال‌ها را می‌توان بر اساس نحوه عملکرد، محل قرارگیری، نوع داده‌های محافظت‌شده و سطح امنیت به انواع مختلفی تقسیم کرد.

دسته‌بندی فایروال‌ها بر اساس نحوه عملکرد

فایروال‌ها به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین ابزارهای امنیتی در شبکه‌ها و سیستم‌های اطلاعاتی، نقش حیاتی در حفاظت از اطلاعات و جلوگیری از دسترسی‌های غیرمجاز ایفا می‌کنند. این ابزارها با ایجاد مرزی بین شبکه‌های داخلی و خارجی، تلاش می‌کنند تا ترافیک شبکه ورودی و خروجی را کنترل کرده و از نفوذهای احتمالی جلوگیری کنند؛ اما تمامی فایروال‌ها به یک شکل عمل نمی‌کنند و بسته به نوع و نحوه عملکرد، به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. در ادامه مقاله به بررسی و دسته‌بندی فایروال‌ها بر اساس نحوه عملکرد آن‌ها پرداخته می‌شود تا درک بهتری از توانایی‌ها و محدودیت‌های هر کدام ارائه شود.

• فایروال‌های فیلترینگ بسته (Packet-Filtering Firewalls)

این نوع فایروال‌ها ساده‌ترین نوع فایروال هستند و بر اساس آدرس IP منبع و مقصد، پورت و پروتکل بسته‌های شبکه را فیلتر می‌کنند. فایروال فیلترینگ بسته وظیفه‌ای اصلی در کنترل و مدیریت ترافیک دارد. این نوع فایروال بسته‌های داده را بر اساس خصوصیات آن‌ها، نظیر آدرس منبع و مقصد، پروتکل و پورت‌ها فیلتر و مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

فایروال فیلترینگ بسته تصمیم‌گیری می‌کند که هر بسته‌ای از شبکه عبور کند یا مسدود شود. این تصمیم‌گیری ممکن است بر اساس قوانین مشخصی که توسط مدیر شبکه تعیین‌شده‌اند، انجام شود. این فایروال ویژگی‌هایی چون فیلترینگ بر اساس آدرس IP، فیلترینگ بر اساس پروتکل و پورت، تصمیم‌گیری بر اساس وضعیت اتصال، فیلترینگ بر اساس ترافیک حاوی ویروس یا مهاجمین و پیگیری و ثبت لاگ دارد.

• فایروال‌های مداری (Circuit-level Gateways)

این نوع فایروال‌ها بر اساس پروتکل TCP/IP کار می‌کنند و اتصالات شبکه را بر اساس آدرس IP منبع، مقصد و پورت‌ها کنترل می‌کنند. این نوع فایروال در سطح کانکشن‌ها یا اتصالات شبکه عمل می‌کند. فایروال مداری در لایه ترانسپورت مدل OSI (Open Systems Interconnection) عمل می‌کند و ترافیک شبکه را بر اساس اطلاعات مرتبط با اتصالات مانند پروتکل‌ها، سطح اطمینان و حالت اتصالات فیلتر می‌کند. ویژگی‌هایی که فایروال مداری در خود دارد شامل تصمیم‌گیری بر اساس اطلاعات اتصال، پایش وضعیت اتصال، مدیریت سطح اطمینان، کنترل دسترسی بر اساس پروتکل‌ها و کار با لایه‌های زیرین مدل OSI می‌شود.

• فایروال‌های بررسی‌کننده وضعیت (Stateful inspection firewalls)

این نوع فایروال‌ها پیشرفته‌ترین نوع فایروال هستند و علاوه بر بررسی بسته‌های شبکه، وضعیت اتصالات شبکه را نیز بررسی می‌کنند. بایستی گفت که فایروال بررسی‌کننده وضعیت اطلاعات وضعیت از اتصالات شبکه را در طول زمان نگهداری کرده و بر اساس این اطلاعات ترافیک را اجازه یا مسدود می‌کند. این فایروال هویت و وضعیت اتصالات را برای تصمیم‌گیری درباره‌ی اجازه یا ممنوعیت ترافیک استفاده می‌کند. ازجمله ویژگی‌های فایروال بررسی‌کننده وضعیت می‌توان به ذخیره وضعیت اتصال، تصمیم‌گیری بر اساس وضعیت اتصال، پایش و تجزیه‌وتحلیل اتصال، مدیریت جلسات و کنترل دسترسی بر اساس وضعیت اشاره کرد.

دسته‌بندی فایروال‌ها بر اساس محل قرارگیری

فایروال‌ها بسته به محل قرارگیری‌شان در شبکه، می‌توانند وظایف و مسئولیت‌های متفاوتی داشته باشند. انتخاب محل مناسب برای نصب فایروال به منظور بهره‌برداری بهینه از قابلیت‌های آن، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در ادامه، به بررسی و دسته‌بندی فایروال‌ها بر اساس محل قرارگیری آن‌ها پرداخته می‌شود تا بتوان بهترین راهکارها را برای تقویت امنیت شبکه‌ها شناسایی کرد.

• فایروال‌های شبکه (Network Firewalls)

این نوع فایروال‌ها در مرز بین شبکه داخلی و شبکه خارجی قرار می‌گیرند و از دسترسی غیرمجاز به شبکه داخلی جلوگیری می‌کنند. این ابزار مسئول مدیریت ترافیک شبکه و کنترل دسترسی به منابع شبکه است. عمده‌ترین وظیفه فایروال شبکه جلوگیری از دسترسی به منابع شبکه توسط افراد یا دستگاه‌های غیرمجاز و نظارت بر ترافیک شبکه به‌منظور شناسایی و جلوگیری از حملات امنیتی است. از ویژگی‌های فایروال شبکه می‌توان به کنترل دسترسی، فیلترینگ ترافیک، مسیریابی شبکه، جلوگیری از حملات، نظارت و لاگ‌گیری، حفاظت از اطلاعات حساس و پیکربندی قوانین امنیتی اشاره کرد.

• فایروال‌های شخصی (Personal Firewalls)

این نوع فایروال‌ها بر روی کامپیوتر‌های شخصی نصب می‌شوند و از دسترسی غیر‌مجاز به کامپیوتر شخصی جلوگیری می‌کنند. در مورد این نوع فایروال به‌صورت کامل صحبت کردیم.

• فایروال‌های نرم‌افزاری (Software Firewalls)

این نوع فایروال‌ها به‌عنوان یک برنامه نرم‌افزاری بر روی کامپیوتر‌ها یا سرور‌ها نصب می‌شوند. فایروال نرم‌افزاری وظیفه حفاظت از سیستم عمال و برنامه‌های نصب‌شده بر روی آن را دارد. فایروال نرم‌افزاری به کاربر امکان کنترل و مدیریت ترافیک شبکه و دسترسی به سیستم را فراهم می‌کند. همچنین به مسدودسازی و دسترسی مسدود، حفاظت از امنیت سیستم، مدیریت قوانین و نظارت بر لاگ‌ها را می‌پردازد.

• فایروال‌های سخت‌افزاری (Hardware Firewalls)

این نوع فایروال‌ها به‌عنوان یک دستگاه سخت‌افزاری در شبکه قرار می‌گیرند. با درک اینکه فایروال چیست، می‌توان گفت فایروال سخت‌افزاری وظیفه حفاظت از شبکه‌ها و دستگاه‌های کامپیوتری را بر عهده دارد. این دستگاه به‌عنوان یک نقطه ورودی و خروجی ترافیک شبکه در معماری شبکه‌ها استفاده می‌شود و بر اساس تنظیمات امنیت و قوانین تعیین‌شده توسط مدیران شبکه، تصمیم‌گیری در مورد دسترسی به منابع شبکه را انجام می‌دهد.

ویژگی‌های فایروال سخت‌افزاری شامل کنترل دسترسی بر اساس قوانین، فیلترینگ ترافیک، کنترل بر لایه فیزیکی، نظارت بر لاگ‌ها و مدیرت مرکزی می‌شود. این فایروال به دلیل عملکرد قوی و امنیت بالا، برای محیط‌هایی با نیاز‌های امنیتی حساس مورد‌استفاده قرار می‌گیرد.

دسته‌بندی فایروال‌ها بر اساس نوع داده‌های محافظت‌شده

همان‌طور که مشخص است، فایروال‌ها نیز انواع مختلفی دارند. این تنوع به این دلیل است که ماهیت داده‌ها و نیازهای امنیتی در سازمان‌ها و شبکه‌های مختلف، تفاوت دارد. یک فایروال مناسب برای محافظت از اطلاعات یک کسب‌وکار کوچک، ممکن است برای برآوردن نیازهای امنیتی یک سازمان بزرگ با حجم عظیمی از داده‌های حساس، کافی نباشد. در ادامه به بررسی فایروال‌هایی می‌پردازیم که بر اساس نوع داده‌های محافظت شده، اقدام می‌کنند.

• فایروال‌های برنامه کاربردی (Application Firewalls)

این نوع فایروال‌ها از داده‌های برنامه‌های کاربردی خاص، مانند وب‌سایت‌ها، ایمیل و پایگاه داده‌ها محافظت می‌کنند. فایروال برنامه کاربردی بر اساس پروتکل‌های برنامه کاربردی، مانند HTTP، SMTP و FTP کار می‌کنند و به بررسی ترافیک برنامه کاربردی برای فعالیت‌های مشکوک می‌پردازند. فایروال پشتیبانی برنامه کاربردی با بررسی الگو‌ها، الگوریتم‌های یادگیری ماشین و قاعده‌های دستی برای شناسایی و جلوگیری از حملات تزریق، حملات XSS و حملات CSRF اقدام می‌کند.

• فایروال‌های محتوا (Content Firewalls)

این نوع فایروال‌ها از داده‌هایی مانند محتوای وب، محتوای ایمیل و محتوای رسانه‌های اجتماعی محافظت می‌کنند. باید گفت فایروال محتوا یک نوع فایروال است که برای محافظت از شبکه در برابر محتوای مضر و محتوای مخرب استفاده می‌شود.

فایروال محتوا بر اساس محتوای بسته‌های شبکه، نه‌فقط بر اساس آدرس منبع و مقصد، پورت یا پروتکل، تصمیم می‌گیرد که آیا اجازه عبور از بسته را بدهد یا خیر. این فایروال با بررسی الگو‌ها، الگوریتم‌های یادگیری ماشین، لیست سیاه و لیست سفید به شناسایی محتوای مضر می‌پردازد.

دسته‌بندی فایروال‌ها بر اساس سطح امنیت

در عصر دیجیتال کنونی، امنیت اطلاعات به یکی از چالش‌های اصلی سازمان‌ها و کاربران تبدیل شده است. فایروال‌ها به‌عنوان یکی از ابزارهای کلیدی در دفاع از شبکه‌ها، نقش مهمی در جلوگیری از دسترسی‌های غیرمجاز و محافظت از داده‌ها ایفا می‌کنند. با توجه به نیازهای متنوع امنیتی، فایروال‌ها بر اساس سطح امنیتی که ارائه می‌دهند به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. در ادامه مقاله، به بررسی دسته‌بندی فایروال‌ها بر اساس سطح امنیتی آن‌ها پرداخته می‌شود تا به کاربران و متخصصان شبکه کمک کند تا بهترین گزینه‌ها را بر اساس نیازهای خود انتخاب کنند و اگر لازم بود سوئیچ شبکه انجام دهند.

• فایروال‌های نسل اول (First-generation Firewalls)

این نوع فایروال‌ها از فناوری‌های ساده برای فیلتر کردن بسته‌های شبکه استفاده می‌کنند. فایروال‌های نسل اول بر اساس آدرس IP منبع و مقصد، پورت و پروتکل بسته‌های شبکه را فیلتر می‌کنند. آن‌ها از طریق بررسی بسته‌های شبکه تصمیم می‌گیرند که آیا اجازه عبور از بسته را بدهند یا خیر. فایروال نسل اول ترافیک شبکه را سه دسته ترافیک مجاز، ترافیک مشکوک و ترافیک ممنوع تقسیم می‌کند و به محافظت شبکه در مقابل حملات نفوذ و حملات پروتکل می‌پردازد.

• فایروال‌های نسل دوم (Second-generation Firewalls)

این نوع فایروال‌ها از فناوری‌های پیشرفته‌تر برای فیلتر کردن بسته‌های شبکه و بررسی وضعیت اتصالات شبکه استفاده می‌کنند. فایروال نسل دوم از فایروال نسل اول پیشرفته‌تر است. فایروال‌های نسل دوم می‌توانند از طریق بررسی ترافیک شبکه، اتصالات شبکه در حال انجام را شناسایی کنند. این اطلاعات می‌تواند برای جلوگیری از حملات پیچیده‌تر مانند حملات مبتنی بر محتوا استفاده شود.

• فایروال‌های نسل سوم (Third-generation Firewalls)

این نوع فایروال‌ها علاوه بر فیلتر کردن بسته‌های شبکه و بررسی وضعیت اتصالات شبکه، از فناوری‌های امنیتی پیشرفته دیگری مانند شناسایی حملات و کنترل دسترسی استفاده می‌کنند. فایروال نسل سوم از فایروال نسل دوم پیشرفته‌تر است. فایروال نسل سوم از فناوری‌هایی مانند یادگیری ماشین و تجزیه‌وتحلیل رفتاری برای شناسایی و مسدود کردن حملات جدید و ناشناخته، حملات مبتنی بر رفتار و حملات مبتنی بر هویت استفاده می‌کنند.

• فایروال‌های نسل بعدی (Next-generation Firewalls)

این نوع فایروال‌ها پیشرفته‌ترین نوع فایروال هستند و از فناوری‌های امنیتی پیشرفته‌ای مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای محافظت از شبکه در برابر طیف گسترده‌ای از تهدیدات استفاده می‌کنند. فایروال نسل بعدی ویژگی‌های چون تشخیص حملات پیشرفته، پیشگیری از حملات به‌صورت هوشمند، یادگیری مداوم، مدیریت هوشمند و کاهش اشتباهات نادرست را شامل می‌شود.

کلام پایانی

امروزه با گسترش فناوری می‌توان گفت بدون فایروال مهاجمان به‌راحتی می‌توانند شبکه شما را موردحمله قرار دهند که اجرای مجدد شبکه و تلاش برای بازیابی اطلاعات ذخیره‌شده می‌تواند زمان و هزینه قابل‌توجهی را از شما بگیرد. به همین دلیل اهمیت دارد که مفهوم فایروال را بدانید و با توجه به نوع شبکه بهترین نوع فایروال پشتیبانی را انتخاب کنید و یک چتر حفاظتی روی شبکه خود قرار دهید.

در این مقاله سعی کردیم درباره اینکه فایروال چیست و به اهمیت آن، نحوه عملکرد و انواع آن بپردازیم. همان‌طور که مشخص شد فایروال یک دستگاه امنیتی است که ترافیک ورودی و خروجی شبکه را رصد می‌کند و بر اساس مجموعه‌ای از قوانین امنیتی تعریف‌شده تصمیم می‌گیرد که آیا ترافیک خاصی را مجاز یا مسدود کند. فایروال‌ها می‌توانند بر انواع سیستم‌های شبکه مانند سیستم عامل لینوکس نظارت کنند.